Toekomstige banen en kernvaardigheden

Op 1 juni ’17 werd een conferentie gehouden over ‘Learning to learn: Beyond 2020’ op het Welten Instituut (Open Universiteit Heerlen). Dit blog is een kort verslag, met de focus op het aanleren van kernvaardigheden.

De digitale eeuw kent twee belangrijke uitdagingen: globalisatie en wereldwijd internet. In de Global Connectivity Index (GCI) is te zien hoeveel een land investeert in ict-infrastructuur en welke gevolgen dit heeft voor economische groei in de komende jaren. Nederland behoort samen met onder andere de Verenigde Staten van Amerika tot de frontrunners, Rusland en China tot de middenmoot (adopters), starters zijn bijvoorbeeld India en Algerije. Dit heeft gevolgen voor werknemers. Zij krijgen met een omslag te maken: automatisering van routinematige taken en toename van niet-routinematige taken. De nadruk komt te liggen op niet-routinematige vaardigheden zoals complex probleem-oplossen, kritisch denken en leren-leren (Kasriel, 2017; Wüstenberg, Greiff, Vainikainen & Murphy, 2015). Associated professor Stracke stelt dat onderwijs minder gericht moet zijn op het alleen maar overbrengen van kennis (input oriëntatie), en meer op competenties voor banen en taken die die nu nog onbekend zijn (output oriëntatie). Volgens prof. dr. Kalz ligt de focus van ‘oude’ curricula echter op domeinkennis, terwijl toekomstige werknemers vaardigheden nodig hebben zoals flexibel kunnen omgaan en aanpassen aan veranderingen. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de scholing van toekomstige werknemers, die over andere kernvaardigheden moeten beschikken.

Welke kernvaardigheden zijn dat en hoe kunnen we deze aanleren?

Uit onderzoek (Glass, Shiokawa-Baklan & Saltarelli, 2016; Lee, Tsai, Chait & Koh, 2014; LELLE, 2015) blijkt dat ‘leren-leren’ de belangrijkste kernvaardigheid is en deze omvat drie vaardigheden: kritisch denken, probleem-oplossen en het managen van het eigen leerproces. De laatste is een onderdeel van zelfgestuurd leren. Voor al deze vaardigheden geldt dat een lerende deze niet vanzelfsprekend beheerst. Spreker dr. Bohle Carbonell noemt drie mogelijke antwoorden hoe de vaardigheden zijn aan te leren.

1. Als eerste door studenten te laten onderzoeken en verbinden. Leeractiviteiten zoals een case-study behoort hiertoe, maar ook de combinatie mindmap maken, zelfstudie en een hoor- of werkcollege volgen. Dit soort activiteiten nodigt de student uit om met een brede blik te leren kijken naar een bepaald probleem. Ondersteuning zoals discussie met medestudenten, docenten en professionals is hierbij essentieel.
2. Als tweede noemt Bohle Carbonell reflecteren met als doel nieuwe inhouden te creëren van net geleerde inhoud. Om reflectie effectief te laten zijn volg je de reeks: feedback geven, dan kijkt de student zijn eigen werk na met behulp van een checklist gevolgd door reflectie. Bij het aanleren van vaardigheden is het van belang dat de student direct feedback ontvangt op de vaardigheden die hij laat zien (performance feedback). Door feedback te ontvangen van zowel medestudenten en docenten als professionals uit het werkveld, krijgt hij een breder en completer beeld van zijn eigen functioneren.
3. Tot slot het aanbrengen van variatie in leertaken, zodat de student tijdens het maken van een taak leert om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Dit kan bijvoorbeeld door tijdens de uitvoering de context van de leertaak aan te passen of het doel bij te stellen.

Referentielijst

Glass, C.R., Shiokawa-Baklan, M.S., & Saltarelli, A.J. (2016). Who takes MOOC’s? New directions for institutional research, 167, 41-55.

Kasriel, S. (2017). 6 Ways to make sure AI creates jobs for al land not the few [blog post]. Geraadpleegd op 16 augustus 2017 https://www.weforum.org/agenda/2017/08/ ways-to-ensure-ai-robots-create-jobs-for-al

Lee, K., Tsai, P.-S., Chait, C.S., & Koh, J.H.L. (2014). Students’ perceptions of self-directed learning and collaborative learning with and without technology. Journal of computer assisted learning, 30, 425-237.

LELLE (2015). Let’s learn how to learn! – Raising awareness to the importance of and provi- ding an innovative solution for the inclusion of the training of learning skills in existing higher education curricula. General Research Summary 01. Heerlen: Het Welten- instituut.

Wüstenberg, S., Greiff, S., Vainikainen, M-P., & Murphy, K. (2015). Individual differences in students’ complex problem solving skills: How they evolve and what they imply. Journal of Educational Psychology, 108(7), 1028-1044.

Dit blog is eerder gepubliceerd op de website van het voormalige lectoraat Technologie-Ondersteund Leren van Zuyd.